Her yemeğin bir hikayesi vardır. Savaş veya yoksulluk zamanı ortaya çıkan yemekler olduğu gibi yemeğin ana malzemesinin coğrafi ününe uygun olarak oluşan yemekler de var. Bazı yemekler de yörenin özel günlerinde yapılır ve hikayesi de o özel güne dayanır. Herkesin bildiği ama yemeye çekindiği bir lezzet olan Bumbar dolmasının da çok garip bir hikayesi var. Emin olun kendisinden daha garip…
Bilmeyenler için bumbar, bağırsak dolmasıdır. Mumbar diyenler olsa da doğrusunun bumbar olduğunu düşünüyorum ama Siirtli Araplar için yemeğin adı Cokkat’tır. Siirt’e özgü bir yemek olmasına rağmen civar bölgelerde de yapılır. Kimi sadece pirinçten kimi de bulgurla karıştırarak doldurur. Hijyenden dolayı yapımı oldukça meşakkatli bir yemektir. Belki de zamanında Avrupalılar kokoreç yerine bumbarı duysaydı bizi hiç uğraştırmadan Avrupa Birliği’ne giremeyeceğimizi net bir şekilde belirtirdi. Ama olsun, ben salyangoz yemektense şerefli bir şekilde bumbar yiyip Orta Doğu’lu olmayı kabul ediyorum.
Bumbar, özellikle Siirt için önemli bir yemektir. Özel günlerde de yapılan bir yemek olmasına rağmen Siirt’te asırlar öncesine dayanan Cigor Bayramı‘nda da yapılır. Cigor, Siirt’te yaşayan Hristiyanları, et orucu tuttukları dönemde kızdırmak için kutlanmaya başlanmıştır. Cigor kelimesi arapçadan “çık gör” anlamına gelir ve bence bir bayramdan ziyade yörede yaşayan çoğunluğun, azınlıklara karşı nispeti diyebiliriz. Her yıl Şubat ayının ilk pazartesi kutlanan bu bayramın hazırlıkları da aylar öncesine dayanmakla beraber bumbar eşliğinde bir sürü yemek ve tatlı yapılır. Gün boyunca çeşitli aktiviteler yapıldıktan sonra akşamında ise evlerin damlarına çıkılıp , çam ağacından yapılan ”suke” denilen meşaleler yakılıp, başlar üzerinde çevrilir. Sukeyi çeviren kişinin, Arapça bir tekerleme olan “Ale aharu’l – keşeleyle mayit aşşe” yani “keşişin inadına bu akşam yemek yiyeceğim” cümlesini söylediğinde bir yıl boyunca başının ağrımayacağına inanılırmış.1
Günümüzde kutlanmamaya başlaması iyi bi durum. Bu ofansif bayramdan kalan tek şeyin de bumbar dolması olması ise tek kazanç diyebiliriz.
Kaynak
1-Emine Begüm Yılmaz – Cigor Bayramı
